Додека часовникот отчукува полноќ и огнометот го осветлува небото, Новата година доаѓа во време на големи промени и најавува многу неочекувани почетоци. Меѓутоа, пред да се сосредоточиме на новите нешта што допрва ни ги носи 2024 година, убаво е да се навратиме на некои неодамнешни мигови од 2023 година или, со јазикот на Горан Стефановски, да ги отклучиме „конзервираните импресии“ на Старата година пред да почне Новата. Централно место на ова трансформативно патување е визионерското влијание на Europe House, чие присуство во повеќе македонски градови (Скопје, Велес, Битола, Крива Паланка и Струмица) иницираше ренесанса на идеи, настани и соработки меѓу македонските граѓани и пошироко.

Календарот на Europe House за 2024 година

Посветеноста на Europe House за негување на идната генерација е очигледна во нејзините напори за зајакнување на младите во нашата земја. Оттука, идејата зад „Млади европски амбасадори“ е поттикнување на младите да го кренат гласот каде што ќе има повеќе простор за културно и политичко изразување. Преку огромен број работилници, панел-дискусии, настани и културни размени, Europe House стана голема инспирација што ги насочува младите како да ги користат алатките и платформите за да ја (ре)обликуваат активно својата иднина и иднината на својата земја. Како резултат на тоа, сведоци сме на наплив на иновативни идеи кај нив и возобновено чувство за општествена промена.

Благодарение на Europe House, македонските градови доживеаја културно-уметничка поддршка за остварување на уметнички изложби, културни фестивали и заеднички проекти. Europe House го премостува јазот помеѓу традицијата и модерноста, дозволувајќи им на уметниците да истражуваат, да иновираат и да ги покажат своите таленти, како на локалните, така и на меѓународните платформи. Овој уметнички пејзаж е своерачен доказ дека креативноста цвета, а културните изрази продолжуваат да ги надминуваат границите во земјата.

Во делот на книжевно-културната сцена, Europe House организираше низа настани што ја слават македонската книжевна сцена, а дел од тие настани беа посветени на македонски автори како Кочо Рацин и Горан Стефановски. Гостите уживаа во поетските вечери и читања во „Поетска епизода“, а имаа можност да ги испробаат своите пишувачки способности на работилницата за експериментална поезија. Покрај тоа, македонската читателска сцена најмногу се прошири преку многубројните читателски дружења и книжевни гостувања во „Book club“.

Europe House беше дом на постојани изложби на нови автори и авторки од различни возрасти и градови од земјата, кои ја „шетаа“ територијата на земјата („На работ на зборовите“ и големата НФТ изложба во Europe House Битола), а последната изложба на „Yugo.logo“ во МКЦ ја комплетираше 2023 година и ги долови сите најубави моменти што не престанаа да циркулираат кај љубопитните посетители.

Забавата е секогаш добредојдена! Europe House реализираше вечери посветени на друштвени игри, гејминг сесии, шаховски работилници, како и работилници за рачни изработки (хеклање, правење накит итн.), цртање графити, а во лежерните попладневни часови се гледаа европски филмови. Пикник-викендот во паркот Гази Баба беше исклучителен и обележан со уште еден дводневен настан по повод Europe Day (Денот на Европа), кој вклучуваше разновидна музика, спортски активности, детски работилници и уживање во вкусна храна.

Europe House не ги заборави најмладите на нивниот посебен Светски ден на детето и одржа серијал работилници и настани низ целата земја. Покрај тоа, младите учествуваа во претстави („Љубопитното зајче“), кино-проекции, читачки клубови како Карван на читањето и музички работилници.

Големиот настан „Скопје на новата генерација“ ги обедини сите млади ентузијасти од полето на архитектурата и конкурсот покажа плодотворни проекти чијашто идејна реализација ќе го разубави градскиот изглед. Покрај тоа, уште еднаш го осветливме споменикот Стара скопска чаршија и нејзиниот мултикултурен и мултиетнички пејзаж што го капсулира сиот македонски етнос во историска и културна смисла.

Потем, Europe House стана дом на голем број зелени иницијативи со поттикнување партнерства, организирање на еколошки настани и работилници, чија главна цел е промоција на одржливи практики. Во свет што се бори со разновидните еколошки предизвици, посветеноста на нашата земја за одржливост добива значителен поттик од зелените иницијативи на Europe House. Оттука, ги охрабруваме заедниците да бидат еколошки одговорни со растечка свест за поголема еколошка заштита. Незаборавни се сите работилници за обновливи и одржливи ресурси, каде што тимски се соработуваше за регенерација и рециклажа на стари материјали, а посетителите научија како да пристапат во подобрувањето на позелена и еко-свесна околина.

Затоа и нашиот центар секогаш е топло отворен и ги поканува сите прогресивни иноватори на промени и креативци да донесат преку дијалог и дискусија позитивни трансформации во општеството и да инспирираат промени кон заедничка посветла иднина. На овој начин им се дава можност на граѓаните активно да учествуваат во обликувањето на иднината на нивната земја. Трансформативното влијание на Europe House е очигледно. Со залезот на старата година се чувствува прагот на новата година исполнета со оптимизам и здрав дух.

Сите настани поврзани со здравјето и спортот ги поттикнаа македонските граѓани сѐ повеќе да се ангажираат околу прашањето на индивидуалната и на колективната благосостојба. Се организираа тркачки маратони, извидници и кампови, јога-часови, а неколку недели беа посветени исклучиво на Спортската недела (Be active week), како и Европската недела на мобилност (European mobility week), потоа и Денот без автомобили, различни „вело-иницијативи“ за велосипедскиот активизам и алпинистички акции за активно качување на планини и физичка мобилност. Europe Housе во нашата земја се појавува како катализатор за секаков вид позитивни промени што опфаќаат зајакнување на идеите на младите, различни типови на еколошки и културни иновации, како и глобална еволуција.

„Unity in diversity“

Синтагмата Единство во различноста не претставува само обичен исказ туку тоа е и мото, односно жива реалност проткаена во духот на европската идеологија. Во 2000 година, Европската унија ја усвои синтагмата Обединети во различноста (латински: In varietate concordia) како официјално мото, што упатува на многуте земји-членки на Европската унија и нивните автентични разновидности во поглед на културата, јазикот, традицијата и светогледот.[1] Секоја нација ги носи своите уникатни традиции, одразувајќи го културниот калеидоскоп на европскиот континент.

Europe House беше домаќин на голем број настани што ги слават токму овие различности, промовирајќи разбирање, соработка и заемна почит меѓу луѓето од земјата. Затоа, нашите дискусии на тема „Mental Health talks“ се од огромна важност за освестувањето и поддршката на поединците кои се соочуваат со психички предизвици, како и за негување на поинформирани и поемпатични размисли.

Одржани беа голем број панел-дискусии, каде што се дискутираше за 16 дена активизам против родово базирано насилство, Светскиот ден на дислексијата, Светскиот ден за кревање на свеста за аутизмот, а се организираа и низа социјални донации на загрозени семејства, како и волонтерство за сите оние што сакаат да направат вистинска промена во земјата.

Откако ќе го прославиме влезот во 2024 година, со поглед нанапред, оставаме зад себе една година исполнета со културна и едукативна динамика. Со оглед на огромниот спектар активности, настани и иницијативи преку кои Europe House го инспирираше животот на македонските граѓани во текот на 2023 година, не е тешко да се заклучи дека и во новата година ќе продолжи со иста пареа да ги освојува нивните срца. Заедно со Europe House, уште еднаш сме потсетени на значењето на единство во различноста и на значењето на активното учество во општеството. Оваа новогодишна ноќ нека биде време за размислување, за подготовка на нови идеи и за поддршка на сите. Честита 2024 година!

Доротеа Огненовска

[1] Според официјалната интернет-страница на Европската унија, мотото го симболизира обединувањето на Европејците преку ЕУ, со цел постигнување мир и просперитет, истовремено збогатувајќи се со многу различни култури, традиции и јазици на континентот.